Analiza SEDNO: „Kto zyskuje na przyjęciu przez UE umowy Mercosur?”

Umowa Mercosur przynosi różne konsekwencje dla poszczególnych aktorów – Polski i innych krajów rolniczych Europy, Niemiec, całej Unii Europejskiej oraz koncernów żywieniowych.

Polska i inne kraje rolnicze Europy w niemal wszystkich aspektach są stroną przegrywającą. W wymiarze fizycznym (-1) nastąpi osłabienie rolnictwa, w psychicznym (-1) – uzależnienie od dostaw żywności z zewnątrz i spadek pewności co do jej jakości. Ekonomicznie (-1) kraje te zostaną wystawione na nieuczciwą konkurencję producentów z Ameryki Południowej, którzy nie ponoszą kosztów unijnych standardów. Kulturowo (-1) zaniknie tradycyjna kultura rolnicza, a rolnicy będą zmuszeni odchodzić z gospodarstw. W aspekcie ojczyzny (-1) nastąpi stopniowa utrata ziemi, przejmowanej przez banki i koncerny. Jedynie w demografii efekt oceniono neutralnie (0), ale w dłuższej perspektywie przewiduje się spadek. Łączny bilans to -5.

Niemcy wypadają jako wyraźny beneficjent. Fizycznie (+1) i psychicznie (+1) zyskują, pokazując przewagę polityczną. Ekonomicznie (+1) otrzymają tańszą żywność, a w zamian będą mogli sprzedawać swoje samochody w Ameryce Południowej. Kulturowo efekt jest neutralny (0), choć na pewien czas zachowają wpływy marek samochodowych. W obszarze ojczyzny (+1) niemiecki kapitał związany z południowoamerykańskimi koncernami zyska dodatkowe możliwości kontroli ziemi. Demografia pozostaje neutralna (0). Łączny bilans to +4.

Unia Europejska jako całość także zyskuje. W obszarze fizycznym i psychicznym (+1, +1) umowa pokaże sprawczość i siłę decyzyjną. Ekonomicznie (+1) początkowo obywatele otrzymają tańszą żywność, co pozwoli Komisji Europejskiej utrzymać kontrolę i uspokoić nastroje społeczne, choć w długim terminie koszty dla konsumentów wzrosną. Kulturowo (+1) umocni się projekt wspólnej przestrzeni, oderwanej od tradycyjnych więzi narodowych i religijnych. W obszarze demografii efekt oceniono neutralnie (0), a w ojczyźnie również neutralnie (0), z potencjalną opcją na +1. Łączny bilans to +4.

Koncerny żywieniowe są największym zwycięzcą tej umowy. W każdym aspekcie ich pozycja rośnie. Fizycznie (+1) i psychicznie (+1) zyskają przewagę nad konsumentami, faktycznie kontrolując dostępność pożywienia. Ekonomicznie (+1) zwiększą przychody, opierając się na masowej, tańszej produkcji w Ameryce Południowej, co zdominuje rynek europejski. Kulturowo (+1) narzucą model konsumpcji oparty na żywności przemysłowej, marginalizując tradycyjne gospodarstwa. W wymiarze ojczyzny (+1) przejmą ziemię od bankrutujących rolników, a następnie będą produkować żywność na przejętych gruntach. Demograficznie ocena jest neutralna (0), ponieważ kluczowe jest tylko to, że zawsze znajdą się konsumenci. Łączny bilans to +5.

---

Podsumowanie

Największymi przegranymi są Polska i inne rolnicze kraje Europy (suma -5). Najwięcej zyskują koncerny żywieniowe (+5), a dalej Niemcy (+4) i Unia Europejska (+4).

Umowa Mercosur oznacza więc wzmocnienie międzynarodowych korporacji i państw z dominującym kapitałem, kosztem tradycyjnych rolników i peryferyjnych gospodarek Europy.

Ireneusz Poznański, 19.09.2025

•